Do efektywnej walki ze smogiem potrzebne będą działania o charakterze systemowym. Trzeba się uporać ze smogiem wynikającym z ogrzewania, ale również z tym komunikacyjnym. To kosztowna, ale konieczna i opłacalna inwestycja – zgodnie wskazywali uczestnicy debaty „Smog – wspólny problem”, która odbyła się 4 grudnia 2018 roku w ramach EEC Green.
- Głównym źródłem emisji w Polsce są domy ogrzewane węglem czy drewnem. W Polsce ok. 70 proc. domów jednorodzinnych zasługuje na miano „wampirów energetycznych” – mówił Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego.
- W walce ze smogiem istotna będzie rola państwa i resortu zdrowia. Smog nie jest bowiem problemem teoretycznym.
- Ważne będą m.in. programy edukacyjne oraz efektywne ostrzeganie obywateli w czasie przekroczenia dopuszczalnych emisji szkodliwych substancji.
W dyskusji uczestniczyli Paweł Buszman, prezes American Heart of Poland SA; Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego; Agnieszka Kalinowska-Sołtys, wiceprezes Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP); Gabriela Lenartowicz, posłanka na Sejm RP; Marcin Lewenstein, Innovation Officer, InnoEnergy; Adam Palacz, członek zarządu Dalkia Polska; Maciej Ryś, założyciel Smogathonu; Paul Simons, Deputy Executive Director, Międzynarodowa Agencja Energetyczna (International Energy Agency). Moderatorem sesji była Dominika Wantuch z Gazety Wyborczej.
– Smog powoduje olbrzymie zmiany chorobowe w organizmie ludzkim – mówił Paweł Buszman, prezes zarządu American Heart of Poland SA. Wskazywał również na większą liczbę poronień czy przedwczesnych urodzeń. Smog przyczynia się również m.in. do zwiększonej podatności na choroby układu krążenia, astmę i inne schorzenia.
U pacjentów narażonych na smog szybciej rozwija się miażdżyca. Smog przyczynia się również do rozwoju chorób nowotworowych, głównie z powodu benzopirenu
– Kolejna kwestia to demencja starcza, która szybciej występuje tam, gdzie ludzie są narażeni na brudne powietrze – zaznaczał Buszman. Wskazywał przy tym, że alarmy smogowe powinny być nie tylko w dużych miastach. Pomiary należy bowiem realizować również w mniejszych miejscowościach.
I jeżeli przykładowo jest duże zanieczyszczenie powietrza, to należy wówczas ograniczyć przebywanie na wolnym powietrzu. Natomiast osoby starsze nie powinny wtedy wychodzić z domu. Istotna jest wentylacja domów i mieszkań. Można stosować filtry, które skutecznie wyłapują zanieczyszczenia.
Paweł Buszman wskazywał, że w walce ze smogiem istotna będzie rola państwa i resortu zdrowia. Smog, tłumaczył Buszman, nie jest problemem teoretycznym. Ważne będą programy edukacyjne oraz efektywne ostrzeganie obywateli w czasie przekroczenia dopuszczalnych emisji szkodliwych substancji.
Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego, zaznaczał, że głównym źródłem emisji w Polsce są domy ogrzewane węglem czy drewnem
– W Polsce ok. 70 proc. domów jednorodzinnych zasługuje na miano „wampirów energetycznych” – mówił Andrzej Guła.
Są to często domy nie posiadające ocieplenia bądź niedostatecznie docieplone. A należy pamiętać, że dobrze ocieplony dom potrzebuje ok. połowy surowca mniej do jego ogrzania. Niewątpliwie zatem, zaznaczał Andrzej Guła, istnieje potencjał leżący w modernizacji polskich domów w zakresie redukcji emisji pyłów oraz dwutlenku węgla.
Agnieszka Kalinowska-Sołtys, wiceprezes Stowarzyszenia Architektów Polskich, podkreślała, że w zakresie czystości powietrza jest u nas bardzo źle w porównaniu do krajów Europy Zachodniej.
– Alarm smogowy powinien być u nas praktycznie przez cały czas – mówiła Agnieszka Kalinowska-Sołtys. – U nas poziom alarmowy jest dopiero wtedy, kiedy poziom substancji trujących jest bardzo mocno przekroczony. A przykładowo benzopiren jest rakotwórczy i niebezpieczny.
Według Kalinowskiej-Sołtys należy u nas zmierzać w kierunku rozwijania odnawialnych źródeł energii. I tutaj powinno być wsparcie ze strony rządu. Przy budowie domów jednorodzinnych trzeba się zastanowić nad tym, że może warto wydać więcej na początku, co będzie się opłacać długookresowo, jeżeli dany dom będzie energooszczędny. Ważna jest także edukacja, ponieważ często ludzie nie są świadomi zagrożeń, jakie niesie ze sobą smog.
Adam Palacz, członek zarządu Dalkia Polska, wskazywał między innymi, że istotna jest izolacyjność przegród. Ważna jest także regulacyjność instalacji
– Często domy jednorodzinne nie potrzebują aż tyle energii – wskazywał Adam Palacz. – W niewystarczającym stopniu koncentrujemy się na regulacyjności naszych instalacji. Projektując instalacje, należy mieć świadomość wysokiej regulacyjności, czyli grzać wtedy, kiedy jest to potrzebne. Instalacje wewnętrzne są trochę jednym z tych zapomnianych elementów, które pozostają czynnikiem powodującym zbyt dużą energochłonność w budynkach – mówił Palacz.
Wskazywał na to, że istotne są zachowania energooszczędne. Potencjał oszczędnościowy w przypadku domów jest ogromny.
Także Andrzej Guła wskazywał, że jeśli chcemy rozwiązać problem tzw. niskiej emisji, to musimy zmodernizować 5,5 mln domów w perspektywie 10-15 lat. Ważne będą tu programy wspierające obywateli w wymianie kotłów czy ocieplaniu budynków.
Marcin Lewenstein, Innovation Officer w InnoEnergy podkreślał, że smog wiąże się także z transportem. Europa Zachodnia walczy głównie ze smogiem komunikacyjnym. I jeżeli uporamy się już ze smogiem wynikającym z ogrzewania, a w tym czasie elektromobilność wypchnie na nasze drogi mnóstwo starych diesli z Zachodu, to będzie kolejny problem.
W przypadku smogu komunikacyjnego pojawiają się przedsięwzięcia dotyczące transportu publicznego, w tym autobusów. Są one ważne, jednak niewystarczające. Istotne, aby zmodyfikować transport tak, by przestał być problemem w zakresie smogu. Jak dotąd problem smogu wynikającego z ogrzewania jest mocno naświetlony, natomiast kwestie transportu mniej.
Gabriela Lenartowicz, posłanka na Sejm RP, zaznaczała, że przeciwko smogowi potrzebne są działania systemowe. Należy m.in. zmierzać w kierunku stosowania paliw, które nie emitują substancji szkodliwych. Istotna jest także modernizacja 5,5 mln domów. Niezwykle ważna jest również edukacja.
– To ważne, by Polacy chcieli wprowadzać zmiany w społecznościach lokalnych – mówiła Lenartowicz. – Będą tu potrzebne niebagatelne nakłady finansowe. To bowiem co najmniej 200 mld zł na podniesienie standardu budynków oraz 100 mld zł na wymianę źródeł ciepła.
– Jedni mówią, że to koszt, a ja mówię, że to inwestycja – zaznaczyła Gabriela Lenartowicz.
Maciej Ryś, założyciel Smogathonu, podkreślał, że przede wszystkim rozwiązania antysmogowe należy wdrażać
– Każdy z nas powinien coś z tym robić, oddolnie – mówił Ryś. – Powinniśmy walczyć o kolejne pokolenia, by w ogóle mogły żyć. Technologie są, tylko trzeba je wdrażać. Bez tego poprawy nie będzie – apelował.
Paul Simons, Deputy Executive Director w Międzynarodowej Agencji Energetycznej, wskazywał m.in. na potrzebę rozwoju technologii CCS – wychwytu i składowania dwutlenku węgla.
Istotny również będzie rozwój OZE oraz energii jądrowej. – Macie olbrzymi kapitał ludzki i wielką kreatywność – zaznaczał Paul Simons.
źródło: wnp.pl
